1- دانشگاه تهران ، esmaeili1344@ut.ac.ir
2- دانشگاه تهران
چکیده: (353 مشاهده)
با فرض شرطیت قابلیت پیشبینی و مستقیم بودن ضرر در مسئولیت مدنی، هرگاه عامل زیان در زمان ارتکاب فعل زیانبار، سوءنیت داشته باشد، در رابطه با میزان مسئولیت او از جهت محدود بودن به خسارتهای پیشبینی شده و مستقیم میتوان تردید کرد. این مقاله با بهرهگیری از حقوق تطبیقی و با روش کتابخانهای در مقام رفع چنین تردیدی با رویکرد توصیفی و هنجاری است. در این موارد، در حقوق فرانسه و مصر (در مسئولیت مدنی ناشی از نقض قرارداد) و حقوق انگلیس، عامل زیان باید خسارات پیشبینی نشده را نیز جبران کند. در رابطه با مبنای این دیدگاه، به تبدیل مسئولیت، کیفر خصوصی عامل زیان، رجعت به اصل جبران کامل خسارت و التزام به اخلاق اشاره شده است. علاوهبر این، در برخی نظامهای حقوقی مانند کامنلا، لزوم مستقیم بودن ضرر درصورتی شرط است که خوانده قصد اضرار نداشته باشد. در رابطه با مبنای این امر، به قاعده «نتایج عمدی هیچگاه دور نیست» و عقل سلیم استناد شده است. بهنظر میرسد این دو دیدگاه در حقوق ایران، با وجود فقدان نص در این باره، به استناد اخلاق، عقل، بنای عقلا و انصاف قابلپذیرش است، مشروط بر اینکه ضرر وارد شده مرتبط با فعل زیانبار باشد. همچنین میتوان فرض کرد، نتایجی که عرفاً قابل پیشبینی نیستند؛ خوانده بدخواه، آنها را پیشبینی میکرده است و نتایج عمدی غیرمستقیم نیز مستقیم بهشمار میآیند؛ زیرا بر متقلب، کینهتوز و بدخواه باید سخت گرفت و او را مسئول پیامدهای آن دانست.
نوع مطالعه:
تحقیقات بنیادی یا نظری |
موضوع مقاله:
حقوق خصوصی دریافت: 1400/12/6 | ویرایش نهایی: 1402/1/29 | پذیرش: 1401/8/7 | انتشار: 1401/11/5 | انتشار الکترونیک: 1401/11/5
ارسال پیام به نویسنده مسئول